......................
.............................
Tương truyền, Thần Kim Quy phát hiện thấy có mỏ than quý của vua cha, mẫu mẹ tại đền Mỏ Tan bây giờ liền rủ cá kình ở biển Đông mang hết mỏ quý ra vùng Nam Hải biển Đông, khi ấy nơi đó chỉ là núi và biển.
Cá kình làm nhiệm vụ gác cửa, thần Kim Quy xuống hang lấy mỏ quý lên, nhưng khi vừa đến gần cửa hang thì ông cóc ở núi Sơn thần đã nghiến răng để báo lên thiên đình.
Ngọc Hoàng Thượng Đế đã cử cô Mười xuống để lấy lại mỏ quý.
Cô cưỡi trên lưng hai con rồng, chợt thấy khoảng trời u tối, ám khí lạnh lẽo, liền nhảy vội xuống với hai vết chân chẹn lấy thần Kim Quy, vết chân phải trượt gót mờ, bàn chân trái đè oằn cổ rùa, bắt rùa hóa đá. ( Người dân bản địa gọi là quy trị bản đền)
Khi thần Kim Quy hóa đá thì cá kình ở biển Đông cũng bị hóa đá.
Cảnh quan của chùa thì quay về phương Tây, nơi Phật ngự, chỉ có cá kình quay về phía Đông Bắc.
Nhờ cô bé Mỏ mà nơi đây còn" mỏ tụ đồng".
Đến thời Pháp thuộc, thì tìm ra mỏ than còn gọi là mỏ vàng đen.
Hiện nay, ở đó còn nuôi dưỡng mỏ kim cương non.
Vì thế ở đây còn lưu lại truyền thuyết CÔ BÉ MỎ THAN ( hay cô bé mỏ cây xanh) .
CÔ BÉ MỎ THAN bắt ông ba mươi phủ phục bên mình, cô xin vua cha mẫu mẹ cho cây xanh bao bọc lấy mỏ quý, bốn mùa tỏa bóng mát.
CÔ BÉ ĐỒNG MỎ còn đi khắp nơi chữa bệnh cho dân trong vùng. nhất là những người dở dại dở điên.
Những lúc thanh nhàn, cô gọi đàn chim ngũ sắc về vay quanh cô hát ca.
Mỗi khi cô đi xa thường để lại đôi dải thắt lưng màu đen ở lại ( hóa thành đôi long xà có mào đen) để coi đền.
Dân trong vùng kể rằng, ai có phước nhìn thấy đôi long xà là người đó sắp được lên danh lên giá, nhưng người đó phải thành tâm, không được tâm tà
Xưa những người đàn bà mang bầu phải đi vòng qua cửa cô cách nửa dặm.
Bất kể ai qua cửa nơi cô ngự đều phải ngả mũ nón xin cô phù hộ độ trì, nếu kẻ nào tà tân cô sẽ làm cho náo loạn gia chung..
CÔ BÉ MỎ THAN cũng như nhiều cô bé thượng ngàn khác tính rất đành hanh, nếu làm phật ý cô hay có tâm địa bất chính thì cô sẽ hành cho dở dại dở điên, còn nếu vừa ý cô, lòng dạ thẳng ngay thì cô sẽ ban lộc tiếp tài, toàn gia khang ninh thọ trường.
________________
Legend has it that Saint Turtle discovered the mine of the King and the Mother Goddess in Mo Than temple nowadays, asking the whales to bring the precious mines to the Southeast Sea which only had mountains and seas at that time.
The whale's duty is to guard the gate, Saint Turtle went down the cave for the precious mines, but as he reached the cave, the toad in the mountain gnawed the teeth to report to heaven.
The Jade of Emperor asked Co Muoi to go down to Earth to take the mines back.
She rode on the back of two dragons and suddenly saw the dark sky with cold air . She hurried down with two footprints clamping to Saint Turtle, the right footprint slipped and the left footprint crushed the neck of the turtle, turning him into the stone.
When Saint Turtle became stone, so did the whale in the East Sea.
The scenery of the temple is back to the West, where the Buddha dwells, only the whale turns to the Northeast.
Thanks to co be Mo, this place is a copper deposit.
By the French colonial period, they found a coal mine also known as black gold mine.
At present, the place also nourishes young diamond mine.
Therefore, this place has a legend of CO BE MO THAN.
CO BE MO THAN asked the thirtieth man to serve her, she begs the King and the Mother Goddess for the green tree to cover the precious quarry, the trees provide shade for four seasons.
CO BE MO THAN goes everywhere to heal people, especially those who are crazy.
At times of leisure, she calls for the birds of five colors to surround her and sing.
When she goes away, she usually leaves her black waistband (which turns into a couple of black dragons) to care for the temple.
People in the area say that anyone who see the dragons is blessed and about to be promoted, but he must be sincere.
In the past, pregnant women had to walk around her door a half mile away.
Anyone who goes to her place has to pray to her for her blessing. If that person is evil, his home will be in chaos.
CO BE MO THAN, like other co be, is quite strict. If anyone makes her angry, he will be punished. Anyone who is sincere and makes her happy will be blessed with wealth and security.
